با توجه به بحران آبی که چندین سال اخیر در کشورمان حاکم بوده، بیشتر سدهای مهم کشورمان در تامین آب شرب و آب کشاورزی و دیگر ذخایر وضعیت نرمالی دارند، اما برخی از سدهای مهم کشور هم در این سالها ذخایر آن‌ها به زیر ۲۰ درصد و به عبارتی به کمتر از یک پنجم ظرفیت رسیده است. این وضعیت برای شهرهایی که این سدها در آن وجود دارند، کاملا بحرانی و خطرناک بوده و مردم دچار کمبود آب جدی هستند.
به گزارش تسنیم: تا پایان مرداد ماه امسال، مقدار ذخیره آب کل سدهای کشور به حدود ۲۴ میلیارد و ۶۰۰ میلیون متر مکعب رسیده که با توجه به سال‌های اخیر رشد ۱۶ درصدی داشته است. مقدار ذخیره آب سدها در سال گذشته حدود ۲۱ میلیارد و ۱۸۰ میلیون متر مکعب بوده است.
با وجود اینکه مقدار کل آب سدهای کشور رشد نسبی داشته و با وجود اینکه سد برخی از شهرهای کشور برای شرب و کشاورزی حالت نرمال و متعادلی دارند، برخی از مهم‌ترین سدهای کشور ظرفیتی بسیار پایین‌تر از حد استفاده داشته که این مقدار گاهی به زیر ۲۰ درصد هم می‌رسد. برخی از سدهای کم آب کشور که در حال حاضر یعنی شهریور 1402 ذخایر آبی بسیار کمی یعنی پایین‌تر از ۲۰ درصد دارند، شامل موارد زیر می‌شوند:
- شهر اصفهان، سد زاینده رود، ذخیره آب حدود ۱۲ درصد
- شهر تهران، سد لتیان، ذخیره آب حدود ۱۸ درصد
- شهر تهران، سد لار، ذخیره آب حدود ۲ درصد
- شهر تهران، سد ماملو، ذخیره آب حدود ۱۸/۵ درصد
- شهر مشهد، سد دوستی، ذخیره آب حدود ۱۶ درصد
- شهر خوزستان، سد کرخه، ذخیره آب حدود ۱۶ درصد
- شهر گیلان، سد سفیدرود، ذخیره آب حدود ۱۳ درصد
- استان سیستان و بلوچستان، سد چاه نیمه‌ها، ذخیره آب حدود ۱۰درصد
- شهر همدان، سد اکباتان، ذخیره آب حدود ۲ درصد
- شهر زنجان، سد تهم، ذخیره آب حدود ۱۶درصد
- استان مازندران، سد شهید رجایی، ذخیره آب حدود ۱۹ درصد
کم آبی سدهای کرخه و دیگر سدهای مهم در خوزستان
نماینده استان خوزستان در مجلس خبرگان رهبری با اشاره‌هایی که به بحران کم آبی استان خوزستان داشته، گفته که از دولت می‌خواهیم اشتباهاتی که دولت گذشته در احداث سدهایی در بالادست کرخه داشته است را جبران کند.
سد کرخه در مقایسه با چندین سال قبل، دچار کمبود آب کاملا بحرانی و شدیدی شده که اگر این روند ادامه‌دار شود، سد کرخه به کلی خشک می‌شود و هیچ اثری از آن باقی نمی‌ماند.
کم آبی سد دوستی و دیگر سدهای مهم شهر مشهد
علیرضا طاهری در گفتگو با خبرنگار ایرنا گفته است که حجم ورودی آب به سدهای مشهد از ابتدای سال جاری تاکنون به چیزی حدود ۹/۳ میلیون متر مکعب رسیده است و همینطور ۱۹۱ میلیون متر مکعب از حجم ذخایر آب، در سدهای مختلف شهر مشهد پخش شده است.
مهم‌ترین سدهای مشهد شامل سدهای دوستی، ارداک، طرق و کارده بوده که مهم‌ترین و بیشترین آب‌های ذخیره شده در شهر مشهد در سد دوستی وجود دارد. میزان برداشت آب از سد دوستی امسال به حداقل خود رسیده است.
مدیر عامل شرکت آب منطقه‌ای شهر مشهد ادامه داد که میزان بارندگی امسال نسبت به سال‌های دیگر حدود ۲۳ درصد کاهش داشته است. طاهری خاطر نشان کرد که کسری آب‌های زیرزمینی امسال بیشتر از سال‌های دیگر بوده و با توجه به خشکسالی‌هایی که در پیش داریم، رعایت مدیریت مصرف و همراهی و صرفه‌جویی شهروندان امر بسیار ضروری به شمار می‌رود.
وی حفر چاه‌هایی که به صورت غیر مجاز مشغول به کار هستند را یکی از مهم‌ترین عوامل کم آبی در شهر مشهد معرفی می‌کند که در سال‌های اخیر تعداد حفر چاه به بیشترین حد خود رسیده است. به طور کلی خراسان رضوی دارای ۳۲ سد فعال است که در شهرستانهای تربت‌حیدریه، قوچان، مشهد، خواف، درگز، سبزوار، تایباد، تربت‌جام، چناران، سرخس، نیشابور، کلات و فریمان قرار دارند.
کم آبی شدید سدهای تهران
سدهای پنجگانه تهران در حال حاضر حدود ۵۰۳ میلیون مترمکعب آب ذخیره دارند. در سال گذشته مقدار آب ذخیره شده این سدها حدود ۵۴۵ میلیون متر مکعب بوده و این مقدار نسبت به سال جاری بسیار بیشتر است. روند آب ذخیره در سدهای تهران نیز کاملا کاهشی بوده و رو به اتمام است.
طبق گزارش ایسنا، در حال حاضر سد امیر کبیر حدود ۱۱۰ میلیون متر مکعب ذخیره آب دارد که البته این مقدار در سال گذشته حدود ۱۰۰ میلیون متر مکعب ثبت شده که خوشبختانه حدود ۹ میلیون مترمکعب افزایش ذخیره آب داشتیم. البته اگر بخواهیم این مقدار را با چندین سال اخیر مقایسه کنیم حدود ۶۸ میلیون کاهش پیدا کرده است.
سد لتیان هم در حال حاضر حدود ۶۵ میلیون متر مکعب آب ذخیره شده دارد که در سال قبل این مقدار حدود ۶۲ میلیون متر مکعب پیش بینی شده بود. وضعیت مخازن سد لار هم خوب نیست. این سد حدود ۵۲ میلیون متر مکعب آب ذخیره شده دارد که در نسبت به سال قبل این نسبت حدود ۲۳ میلیون متر مکعب کاهش پیدا کرده است.
وضعیت سدها در ایران چگونه است؟
به طور کلی سدهای ایران شرایط مطلوبی ندارند، که در این بین تنها شرایط ۱۲ سد مناسب بوده و ۲۱ سد وضعیت مطلوبی ندارند. طبق گزارش کارآفرین نیوز، آمار بهره برداری از سدهای کشور ایران، نشان از پر شدگی ۶۱ درصدی مخزن‌ها و سدهای ایران دارد.
در حال حاضر مقدار ورودی آب به تمامی سدهای ایران حدود ۲۵ میلیارد و ۴۸ متر مکعب بوده که این میزان آب در سال گذشته حدود ۲۰ میلیارد و ۷۴ میلیون متر مکعب بوده است. این مقدار حدود ۲۳ درصد افزایش داشته است. همچنین میزان خروجی آب از سدها هم حدود ۱۴ میلیارد و ۵۹ میلیون متر مکعب بوده که نسبت به سال‌های گذشته کاهش پنج درصدی داشته است.
در شرایط کنونی (امسال) تمامی حجم آب موجود در سدهای کشور حدود ۲۹ میلیارد و ۹۶ میلیون مترمکعب ثبت شده که نسبت به سال‌های گذشته که عددی معادل ۲۶ میلیارد و ۱۷ میلیون مترمکعب بوده، چیزی حدود ۱۴ درصد افزایش داشته و درصد پرشدگی مخازن و سدهای کل کشور به عدد ۶۱ درصد رسیده است.
