جلبکها مانند گیاهان، ارگانیسمهای فتوسنتزی هستند. و تقریباً در هر نقطه که آب و نور خورشید وجود دارد، رشد میکنند. رشد جلبک در آب کیفیت آب را تغییر میدهد. همه جلبکها سمی نیستند. اما وقتی جلبکها در مخازن ذخیره آب شما رشد میکنند، نمیتوانید از آن بنوشید. جلبکهای موجود در مخازن آب، نه تنها روی انسان بلکه روی دام و محصولات نیز اثرات سوئی دارند. از این رو، جلوگیری از جلبک زدن مخزن اقدامی حیاتی است. تا از بروز عواقب منفی جلوگیری شود.
در این مقاله ابتدا تعریف دقیقی از جلبک و روش های تشخیص مخزن ضدجلبک و جلبک زدن آب را بررسی می کنیم، سپس روشهای جلوگیری از جلبک زدن و همچنین روشهای از بین بردن جلبک مخزن را آموزش میهیم تا به شما در حفظ یک منبع سالم و ایمن کمک کنیم.
جلبک چیست؟
جلبکها موجوداتی تک سلولی یا چند سلولی دارای کلروفیل هستند. و در آب زندگی میکنند. برخی از انواع جلبکها میتوانند مفید باشند و آب را از آلودگی پاک کنند. ولی بعضی از گونههای جلبکها، باکتریهای تولید کننده سموم را حمل میکنند. وجود جلبک در آب همراه با رشد باکتریها، باعث بد بو و نامطبوع شدن آب میشود. استفاده از آبی که در آن جلبک رشد کرده باشد، برای انسان و حتی حیوانات بسیار مضر است.
عواملی که رشد جلبکها را تحت تأثیر قرار میدهد
موارد زیر شرایطی است که باعث ایجاد و پایداری رشد جلبکها میشود.
- نور: جلبکها برای رشد، به انرژی نور نیاز دارند. هرچه نور خورشید بیشتر نفوذ کند، احتمال افزایش و ماندگاری جلبکها بیشتر است.
- مواد مغذی: مواد مغذی مانند نیتروژن و فسفر باعث رشد جلبکها میشوند.
- دما: آب گرم منجر به افزایش رشد جلبکها میشود.
- مات نبودن محل ذخیره آب (شفافیت مخزن): هرچه مخزن شفافتر باشد، نور خورشید بیشتر نفوذ میکند. و در نتیجه جلبکها به راحتی رشد میکنند.
- شرایط پایدار (راکد بودن آب): بیشتر جلبکها شرایط محبوس و راکد بودن آب، که در آن هیچ تلاطمی وجود نداشته باشد را ترجیح میدهند.
رشد جلبک در مخزن
همانطور که قبلا گفتیم، جلبکها برای رشد و تکثیر به نور و گرما احتیاج دارند. و در آب راکد بیشتر دوام میآورند. به همین دلیل احتمال شیوع و رشد جلبک در مخازن آب آن هم در ماههای گرم سال مانند تابستان بیشتر است. به خصوص اگر مخزن ذخیره آب شما در محلی بدون سرپوش یا عایق و در معرض آفتاب قرار گرفته باشد. اینجاست که اهمیت خنک نگه داشتن مخزن و استفاده از مخزن ذخیره آب ضدجلبک نمایان میشود.
برای جلوگیری از جلبک زدن مخزن، مهم است مخزن ذخیره آبی انتخاب کنید که مانع از عبور نور خورشید به داخل مخزن شود. و همچنین آب مخزن را گرم نکند. مخزن ضد جلبک باید حتما دارای درب باشد. و کل ساختار باید از مادهای ساخته شود که اجازه نفوذ نور را از طریق دیوارهها نداشته باشد. با یک بررسی چشمی و ظاهری معمولاً میتوانید به راحتی مخزن با مشخصات ضد جلبک را تشخیص دهید.
چگونه مخزن آب ضد جلبک را تشخیص دهیم؟
همه مخازن شبیه هم نیستند، مخصوصا مخازن ضد جلبک که ویژگیهای خاص خود را دارند. مخزنی برای نگهداری از آب بهداشتی مناسب است که فاکتورهای تاثیرگذار در رشد جلبکها، که در بالا گفته شد را نداشته باشد. در این صورت میتوان آن را مخزن ضد جلبک نامید. به عنوان مثال مخزن باید دارای دیوارههای نفوذناپذیر در برابر نور خورشید باشد. و یا دیواره داخلی آنها صاف و بدون موج باشد. زیرا مطالعات نشان داده مخازن با دیوارهای صاف بیشتر از مخازن موجدار از رشد جلبکها جلوگیری میکنند. برای تشخیص منبع ضد جلبک با مخزنی که جلبک در آن رشد میکند، از این روش استفاده کنید:
منبع پلاستیکی آب را در جایی قرار دهید که نور خورشید به آن بتابد. درب آن را باز کنید و داخل آن را نگاه کنید. اگر نور خورشید از دیوارهها وارد مخزن شود و داخل مخزن را روشن کرده باشد، خطر رشد جلبک در این مخزن بالاست. اما اگر داخل مخزن تیره باشد این مخزن ضدجلبک خواهد بود.
داشتن مخزن ضدجلبک، موقعیتیابی نصب مخزن را نیز راحتتر میکند و حتی میتوان آن را در معرض نور مستقیم خورشید نصب کرد.
نکته: اما اگر تانکر ضد جلبک نبود، باید راهکارهایی برای جلوگیری از رشد جلبک در نظر بگیریم. مانند نصب مخزن در سایه، استفاده از عایق، شستشوی منبع آب به صورت دورهای با فاصله کم و …
مخازن ضد جلبک
مخازن ضد جلبک مخازنی هستند که دارای لایه محافظ در برابر نور خورشید باشند. از پرکاربردترین انواع تانکر آب ضدجلبک، مخزن پلاستیکی ضدجلبک است. این مخازن پلاستیکی یا پلی اتیلن، به دلیل تنوع در تعداد لایه و همینطور تنوع در رنگ (تولید مخازن تیره رنگ) بهترین نوع منبع ضد جلبک هستند. با انتخاب مخازن ضدجلبک؛ از تغییر در رنگ و بوی آب، نیاز به شستوشوی مداوم مخزن و نگرانی برای محل نصب مخزن، در امان خواهید بود.
انواع مخزن پلی اتیلن ضدجلبک، که میتوانند از رشد جلبک در آب پیشگیری کنند را در زیر معرفی میکنیم:
مخزن پلی اتیلن ضد جلبک
1- مخزن تیره
اگر رنگ مخزن، مات یا تیره باشد نور خورشید از آن عبور نخواهد کرد. و در نتیجه مخزن ذخیره آب جلبک نمیزند. در این حالت اگر مخزن ذخیره آب شما اجازه عبور نور از سقف یا دیوارههای جانبی را ندهد، جلبکها نمیتوانند رشد کنند. مخازن پلی اتیلن تیره معمولا تک لایه یا دولایه هستند.
مشکل مخازن تیره، جذب گرمای آنهاست. مخازن تیره به دلیل جذب گرما، باعث گرم شدن سریع مایع داخل مخزن شده و در صورت تشکیل جلبک در مخزن (در اثر نفوذ نور یا وجود جلبک از قبل) این گرما رشد جلبک را تشدید میکند.
2- مخزن سه لایه ضد جلبک
در بین لایههای مخزن سه لایه ضد جلبک، یک لایه مشکی رنگ وجود دارد. که باعث میشود نور به داخل مخزن پلی اتیلن وارد نشود و در نتیجه داخل آن جلبک نزند. در عین حال به به دلیل سفید بودن دو لایه دیگر ( لایه داخلی و لایه خارجی) جذب گرما نیز وجود ندارد. و عامل گرما که تشدید کننده رشد جلبک است، حذف میشود. مخزن سه لایه ضدجلبک، بهترین نوع مخزن پلی اتیلن ضد جلبک هستند.
روش های جلوگیری از جلبک زدن مخزن
اگر از مخزن ضدجلبک استفاده نکنید، و یا مخزن به خوبی مراقبت و شستوشوی دورهای نشود، به زودی جلبک خواهد زد. همچنین قرار گرفتن مخزن تک لایه در معرض نور خورشید، آن هم به طور مستقیم رشد جلبکها را تسریع میکند. جلوگیری از جلبک زدن منبع، خصوصا در مورد نصب مخزن روی پشت بام مهمتر است. زیرا در این مخازن جلبک زدن بیشتر اتفاق میافتد. به ویژه در تابستان که مخزن همیشه در معرض آفتاب مستقیم است. اما چگونه تشخیص دهیم که مخزن ما قابلیت رشد جلبک را دارد یا خیر؟ و چه اقداماتی برای جلوگیری از رشد جلبک انجام دهیم؟
چگونه تشخیص دهیم در منبع جلبک رشد میکند؟
اگر مطمئن نیستید مخازن شما در برابر رشد جلبکها ایمن هستند یا نه، آنها را بررسی کنید. برای این کار مخزن خود را در جایی قرار دهید که خورشید به آن بتابد. درب آن را باز کنید و داخل آن را نگاه کنید. ببینید آیا نور خورشید وارد آن میشود یا خیر. در صورت وارد شدن نور خورشید داخل مخزن، خطر رشد جلبک زیاد است.
جلوگیری از جلبک زدن مخزن باید قبل از وقوع جلبکها آغاز شود. برای پاسخ به این سوال که برای جلوگیری از جلبک زدن مخزن چه کارهایی میتوان انجام داد، ادامه مقاله را مطالعه کنید.
جلوگیری از جلبک زدن منبع آب
در ادامه 5 روش ساده و کاربردی برای جلوگیری از جلبک زدن منابع آب را به شما معرفی می کنیم:
1-استفاده از مخازن ضد جلبک
برخی از مخازن ذخیره آب پلاستیکی هیچ گونه نوری به داخل خود راه نمیدهد. و باعث جلوگیری از جلبک زدن مخزن میشوند. مخزن پلی اتیلن سه لایه ضد باکتری از این دسته مخازن است. که به عنوان منبع آنتی باکتریال شناخته میشود. در مخزن پلی اتیلن ضد جلبک و ضد باکتری، به دلیل سه لایه بودن و خاصیت آنتی باکتریال لایه درونی، نور از آن عبور نمیکند و آب به مدت طولانی سالم و بدون تغییر، محفوظ میماند.
2- استفاده از مخازن با رنگ تیره
استفاده از مخزن به رنگ تیره جهت جلوگیری از جلبک زدن
یکی دیگر از راههای جلوگیری از جلبک زدن مخزن، استفاده از مخزن ذخیره آب کاملاً مات است. جلبکها در برابر نور خورشید و گرما رشد میکنند. و برای تولیدمثل از فتوسنتز استفاده میکنند. برای جلوگیری از نفوذ نور خورشید داخل مخزن، منبع ذخیره با رنگ تیره یا مات میتواند کمک زیادی کند.
نکته منفی مخازن آب تیره رنگ این است که اگر چه آنها در جلوگیری از تابش نور خورشید عملکرد بهتری دارند، اما در هوای بسیار گرم نیز گرمای بیشتری جذب میکنند. برای جلوگیری از این مشکل نیز میتوانید از روشهای خنک نگه داشتن منبع استفاده کنید.
3- عایق بندی مخزن برای جلوگیری از جلبک زدن مخزن
عایق کردن مخزن آب جهت جلوگیری از جلبک زدن
مخزن آب را به کمک پوششهایی مانند فوم با پوشش آلمینیوم یا نایلون حبابدار با پوشش ورقه آلومینیوم بپوشانید. اگر مخزن آب شما اجازه عبور نور از سقف یا دیوارههای جانبی را ندهد، جلبکها نمیتوانند رشد کنند. با پوشاندن مخزن، علاوه بر اینکه با ممانعت از ورود نور، باعث جلوگیری از جلبک زدن مخزن میشوید. در برابر گرما و سرما نیز، برای مدت زمان بیشتر دمای آب داخل مخزن ثابت باقی خواهد ماند.
4- استفاده از سایهبان برای جلوگیری از جلبک زدن مخزن
استفاده از سایه بان جهت جلوگیری از جلبک زدن مخزن آب پلی اتیلن
اگر بتوانید نور خورشید را به هر روشی از روی مخزن حذف کنید، بخش بزرگی از مشکل جلبک زدن آب را حل کردهاید. مخزن را در سایه قرار دهید. البته استفاده از سایه درخت در زمان نصب تانکر آب در باغ ممکن است برای شما یک مشکل جدید ایجاد کند؛ مثل فضولات پرندگان. که باعث تشدید جلبک زدن میشوند. اما استفاده از سایهبان یا محلی مسقف، گزینههای بسیار خوبی برای جلوگیری از جلبک زدن مخزن هستند.
5- سیستم تصفیه چند مرحلهای
سیستم فیلتراسیون چند مرحلهای، به ویژه با فیلتر UV، یکی از بهترین روشها برای تمیز نگه داشتن آب و جلوگیری از جلبک زدن مخزن ذخیره آب است. به عنوان یک قاعده، هرچه تعداد فیلترهایی که در مخزن خود نصب کردهاید بیشتر باشد، آب ذخیره شده تمیزتر خواهد بود.
نکتههای مهم در جلوگیری از جلبک زدن مخزن
- اگر در شرایط آب و هوایی گرم زندگی میکنید، مخازن آب زیرزمینی یا در طبقات پایین، ممکن است منطقیترین راهحل برای شما باشد.
- اطمینان حاصل کنید که لولهها و اتصالات در برابر نور خورشید مسدود شده است. تمام نقاط دسترسی باید دارای درپوش محکم باشند. سعی کنید از لولهکشیهایی که در برابر نور خورشید نفوذ ندارد، استفاده کنید.
- برای راحتتر جلوگیری کردن از جلبک زدن مخزن، از فیلترها یا صافیهای مشبک استفاده کنید.
- شستشوی منبع آب در مخازنی که سطح داخلی آنها صاف است راحتتر انجام میشود.
5 روش برای از بین بردن جلبک
مخازن ذخیره آب نیاز به مراقبت مناسب دارند. برای جلوگیری از جلبک زدن مخزن، ابتدا باید اقدامات پیشگیرانه و احتیاطی که در بالا گفته شد را انجام دهید. اما اگر مخزن شما به هر دلیلی جلبک زد، برای از بین بردن جلبک تانکر آب، مراحل ساده ذکر شده در زیر را دنبال کنید:
- به طور مرتب مخازن آب را تمیز کنید.
- استفاده از کلر.
- استفاده از سفیدکننده یا سرکه.
- استفاده از دیگر تصفیه کنندههای شیمیایی آب.
- کاه جو اضافه کنید.
در ادامه هریک از این موارد را به صورت مفصل شرح می دهیم.
1- به طور مرتب مخازن آب را تمیز کنید
در صورت تابش غیرمستقیم خورشید، هر سه تا شش ماه یکبار مرتباً مخزن را تمیز کنید. در صورت تابش مستقیم نور خورشید، دفعات تمیز کردن باید بیشتر انجام شود. بسته به رشد جلبک در مخزن، ممکن است مجبور شوید شستشوی مخازن ذخیره آب خانگی را یکبار در هفته هم انجام دهید. تمام آب را تخلیه کرده و مخزن را به خوبی بشویید. برای این کار از یک برس موی سفت استفاده کنید. برای از بین بردن جلبک به طور کامل، قبل از پر کردن مجدد مخزن، آلودگیهای باقی مانده را به خوبی تمیز کرده و سپس مخزن را کاملاً آبکشی کنید. (پیشنهاد: مطالعه مقاله دستورالعمل شستشوی مخازن آب)
2-استفاده از کلر
کلر رشد جلبک را متوقف میکند. کلر علاوه بر از بین بردن جلبک، آب را برای مصارف شرب، ایمن نگه میدارد. برای ضدعفونی کردن آب، حدود 5 میلیگرم کلر در هر لیتر آب استفاده کنید. برخی نیز نسبت 4 قسمت کلر به هر 1،000،000 قسمت آب را توصیه میکنند. در این نسبت ناچیز، آب برای نوشیدن سالم خواهد بود.
3- استفاده از سفیدکننده یا سرکه
از بین بردن جلبک منبع آب با استفاده از سفید کننده
سفیدکننده اکسید شده پس از تماس با جلبک، بلافاصله شروع به از بین بردن سلولهای جلبک میکند. با این حال سفیدکننده نباید اولین گزینه شما برای از بین بردن جلبک باشد. مخصوصا برای مخازن آب آشامیدنی، فقط برای مرحله تمیز کردن کل مخزن و از بین بردن جلبک از آن استفاده کنید. همچنین سفیدکننده میتواند تأثیرات فوقالعاده محیطی داشته باشد. از آسیب زدن به گیاهان تا تغییر رنگ بتن و آجر.
برای از بین بردن جلبک، به هر گالن (حدود 4 لیتر) آب که ذخیره میکنید، چهار قاشق چایخوری سفیدکننده اضافه کنید. سفیدکننده علاوه بر اینکه جلبکها را از بین میبرد، برای جلوگیری از جلبک زدن مجدد مخزن نیز موثر است. برای این کار با استفاده از یک برس سطح مخزن را از جلبک پاک کنید.
همچنین میتوان از سرکه سفید برای از بین بردن جلبکها استفاده کرد. جلبکهای سطح را با یک شلنگ آب بشویید. در مرحله بعد، سرکه سفید را مستقیماً روی سطح جلبکها بریزید و با استفاده از برس، سطح را شتوشو دهید. در آخر، سرکه را با یک شلنگ آب بشویید.
4- استفاده از دیگر تصفیه کنندههای شیمیایی آب
سولفات مس، سولفات روی، سیمازین، هیپوکلریت کلسیم و کاپسراید از جمله مواد ضد جلبک شیمیایی برای از بین بردن جلبک هستند. با این حال، برخی از این مواد شیمیایی میتوانند برای گیاهان و حیوانات مضر باشند. در صورت استفاده از آنها حتما به دستورالعمل و تذکرات روی آنها توجه کنید.
نکته: در استفاده از تصفیه کنندههای شیمیایی برای از بین بردن جلبک، به نسبتها خیلی توجه کنید. مقدار زیاد باعث میشود آب برای مصرف مضر باشد و مقدار بسیار کم باعث ادامه رشد جلبکها میشود.
5- کاه جو اضافه کنید
محققان در انگلیس در حال مطالعه این روش از بین بردن جلبک هستند. هنوز مشخص نیست که کاه جو چگونه باعث جلوگیری از جلبک زدن میشود. اما یک دلیل به دست آمده این است که وقتی کاه جو تجزیه میشود، آب را اکسیداسیون میکند، بنابراین باعث از بین بردن جلبک میشود.
ویدیو جلوگیری از رشد جلبک مخزن آب
در ویدیو زیر 3 روش از بین بردن رشد جلبک در مخازن آب را نشان میدهد.
سخن آخر
از دردسر بپرهیزید! داشتن منبع آبی که به دلیل رشد جلبک در آن یا وجود سموم در آب، غیرقابل استفاده و خطرناک شود چه فایدهای دارد؟ پس به جای دردسر عایقبندی و ایجاد سایه برای مخازن، یا شستوشوی مداوم و استفاده از تصفیه کنندههای شیمیایی، مخازن پلی اتیلن ضدجلبک را انتخاب کنید. که با جلوگیری از تابش نور خورشید باعث جلوگیری از جلبک زدن مخزن میشود. مخازن آب سه لایه آنتی باکتریال تهران پلیمر یارا در کرج، علاوه بر ضد جلبک بودن، دارای خاصیت ضدباکتری بوده و به عنوان مخزن آنتی باکتریال از جمله بهترین منابع آب خانگی در ایران است. شرکت تهران پلیمر یارا به عنوان تنها تولید کننده مخازن آنتی باکتریال در ایران، مخازن با کیفیت بالا و با قیمتهای برتر این صنعت را ارائه میدهد. برای خرید اینترنتی مخزن و منبع آب ضدجلبک و آنتیباکتریال، فروشگاه البرز مخزن با سبکه ارسال سریع در تهران، البرز و قزوین در خدمت شماست.
امیدواریم این اطلاعات در مورد مخزن ضدجلبک به سوالات شما پاسخ کامل داده باشد. اگر اطلاعات بیشتری نیاز داشتید با ما تماس بگیرید یا در بخش نظرات مطرح کنید.
ظروف پلاستیکی بیست لیتری که دهانش تنگ است چگونه تمیز کنیم
سلام ، میتونید از مایع های شستشو استفاده کنید. در صورت نیاز به اطلاعات بیشتر مقاله “شستشو منبع آب” را بخوانید و یا با شماره ۰۲۶۴۴۲۰۰۲۵۰ تماس حاصل بفرمایید .