یکی از مشکلات اساسی که چندین سال است کشور ما با آن درگیر شده، مسئله بحران و کمبود آب است. با توجه به کمبود بارش در کشور ایران و کم آب شدن رودهای فصلی، تابستان دشواری را در پیش خواهیم داشت. هر استان و شهری به نوبه خود سهم بزرگی از این بحران چالش‌برانگیز را دارد و هرکدام نیز به نوعی برای غلبه یا مهار این مشکل برنامه‌ریزی می‌کنند. وضعیت منابع آب شهر تهران هم از ابتدای سال کاهش زیادی پیدا کرده و همین امر نشانه‌ی بحرانی بودن منبع آب در تابستان سال 1402 می‌باشد.
بارش باران در سال 1401 تقریبا متوسط بوده اما با توجه به میانگین بارش به صورت بلند مدت، حدود ۲۵ درصد کاهش پیدا کرده است. این بارش‌ها برای حل بحران و کمبود منابع آب کافی نبوده و باید در بهار تا تابستان 1402 مصرف آب حدود 20 درصد کاهش پیدا کند تا کمبود احتمالی آب به طور کامل جبران شود.
همچنین مدیر‌عامل آبفای در استان تهران تاکید کرده است که حجم مخازن سدها و آب‌های ذخیره شده در سال 1402 همچنان در حال کاهش یافتن است. با توجه به پیش بینی‌های هواشناسی امیدواریم که این کمبود و بحران آب در ماه‌های بعدی جبران شود.
کاهش 17 درصدی سطح آب سدهای تهران
با توجه به گزارشاتی که از سدهای تهران رسیده است، هم اکنون حجم آب موجود در مخازن و سدها حدود 327 میلیون متر مکعب بوده و کاهش 17 درصدی داشته است. همچنین میزان بارش در شهری همچون شهر تهران در سال 1402 تا کنون به 162 میلی‌متر رسیده است که این مقدار بارش هم کاهش 18 درصدی نسبت به سال‌های قبل داشته است.
با توجه به کاهش سطح آب سدها و رودها در تابستان، رینگ‌های آبرسانی و ساخت تصفیه خانه در تمامی شهرها شروع به کار کرده است. آغاز ساخت فاز دوم تصفیه خانه‌های شهر تهران و اتمام فازهای هفت و هشت تصفیه خانه جنوب شهر تهران از جمله اقداماتی است که برای مقابله با بحران کم آبی صورت گرفته است.
کم آب‌ترین و بحرانی‌ترین شهرها در تابستان 1402
حوضه کرخه، یکی از بحرانی‌ترین حوضه‌های ایران در تابستان 1402 پیش بینی شده است. چندین شهر همچون همدان، خوزستان، لرستان، ایلام و کرمانشاه آب شرب مورد نظر خود را از حوضه کرخه تامین می‌کنند. بنابراین پیش بینی می‌شود که این شهرها بحران جدی‌تری در برابر کمبود آب داشته باشند.
همچنین عوامل دیگری نیز وجود دارد که موجب می‌شود دیگر شهرهای ایران نیز دچار بحران آب شوند. پارامترهای دیگری همچون جمعیت، نحوه مصرف آب و میزان هدر رفتگی روزانه آب از جمله مواردی هستند که موجب می‌شود برخی از شهرها دچار کمبود آب شوند. بنابراین نمی‌توان مسئله کمبود آب را تنها با حوضه کرخه و دیگر رودهای کشور بررسی کرد.
وضعیت تهران از نظر بحران آب در تابستان 1402 چگونه است؟
همانطور که در بالا در خصوص وضعیت رود کرخه و استان‌های همجوار صحبت کردیم، باید بگوییم که تهران هم جزو شهرهایی است که تابستان دشوار و سختی را از نظر کمبود آب تجربه می‌کند. سدهایی که میزان آب شرب در تهران را تامین می‌کنند در وضعیت نسبتا پایداری قرار دارند. اما به دلیل افزایش جمعیت و میزان هدر رفت بسیار بالای آب در شهر تهران، موجب شده که این بحران در تهران هم تا حدودی حس شود.
از لحاظ آماری شهر تهران بیشترین جمعیت را نسبت به منابع آب شرب در ایران دارد و به همین دلیل نیاز به مدیریت صحیح مصرف و صرفه جویی آب در آن نسبت به دیگر شهرها دو چندان است. با توجه به مواردی که گفتیم در حال حاضر شهر تهران بحرانی‌ترین استان از نظر کمبود آب است.
کلید و راه‌حل بحران آب در کشور ایران چیست؟
بخش بزرگی از مشکلات مربوط به کمبود آب به مسائلی همچون شرایط اقلیمی و روند جهانی بر می‌گردد. این مشکلات تا حد زیادی از اراده انسان خارج بوده و کاری از دست مردم بر نمی‌آید. در این شرایط بهترین راه‌حل صرفه جویی در مصرف آب و استفاده از مخازن استاندارد برای ذخیره آب است. همچنین در توزیع آب برای بخش‌های مختلف همچون کشاورزی و زراعت نیز باید دقت بیشتری داشت.
بیشترین هدر رفت آب در حوزه زراعت و کشاورزی است. به همین دلیل مدیریت صحیح و یادگیری شیوه درست آبیاری و استفاده از مخازن آب می‌تواند تا حد بسیار زیادی مشکل کمبود آب را حل کند. همچنین تنها حوزه‌ای که می‌توان محدودیت‌های بیشتری را در آن اعمال کرد، حوزه کشاورزی است. اعمال محدودیت در بخش‌هایی همچون آب شرب یا مصارف بهداشتی ممکن است خسارات زیادی را به وجود بیاورد. بنابراین تنها بخشی که می‌توان تا حد زیادی مصرف آب را در آن کنترل کرد بخش کشاورزی است.
سخن پایانی
در این مقاله در خصوص بحران آب در تابستان 1402 صحبت کردیم. در فصول گرم سال همچون تابستان معمولا کشور با مشکل کم آبی و بحران آب روبرو می‌شود. یکی از مهم‌ترین شهرهای ایران در تابستان که با کمبود آب مواجه می‌شود، شهر تهران است. از دلایل اصلی بحران آب در شهر تهران هم می‌توان به مدیریت غلط و افزایش هدر رفت آب اشاره کرد. همچنین یکی از بخش‌هایی که موجب هدر رفتن مقدار زیادی از آب می‌شود، بخش کشاورزی است که با یادگیری روش صحیح آبیاری و‌استفاده از مخازن آب می‌توان این مشکل را تا حدود زیادی حل کرد.
مهم تر از صرفه جویی اصلاح فرهنگ مصرف آبه اگه فرهنگ مصرف آب درست بشه همه مشکلامون حل میشه