یکی از سنت‌های معروف ایرانیان در استقبال از بهار خانه‌تکانی است؛ اما یکی از دغدغه فعالان محیط زیست در این حین مدیریت مصرف آب در هنگام خانه‌تکانی است. سنت خانه‌تکانی قبل از سال جدید و مدیریت مصرف آب در آن یکی از امور دشوار برای خانواده‌ها محسوب می‌شود، چرا که خانواده‌های ایرانی عموما نظافت را مساوی با مصرف بی رویه آب می‌دانند. در این مقاله قصد داریم تا در خصوص مدیریت آب در زمان خانه‌تکانی صحبت کنیم و نشان دهیم که با مصرف بهینه آب هم می‌توان خانه تکانی انجام داد.
نحوه مدیریت مصرف آب در حین خانه‌تکانی
بهتر است که قبل از شروع خانه‌تکانی از خود بپرسید که آیا شستن تمامی وسایل خانه ضروری است یا از روی عادت این کار را انجام می‌دهید. همچنین برای شست‌وشوی لوازم ضروری یک برنامه داشته باشید. اقلامی که یک‌جور هستند را با هم بشویید تا در میزان مصرف و هدر رفتن آب صرفه‌جویی کنید.
استفاده از شوینده‌های مختلف در هنگام شست‌وشو هرچند موجب پاکیزگی سطوح می‌شود، اما ممکن است برای سلامت انسان مضر باشد. مواد شوینده موجب شده تا آب تصفیه شده در چرخه آب‌های خاکستری قرار گیرد و همین آب وارد زمین‌های کشاورزی شود. وجود مواد شیمیایی به محصولات کشاورزی نیز آسیب جدی می‌رساند. همین مواد شیمیایی در چرخه تصفیه فاضلاب‌ها نیز قرار می‌گیرند و عمل تصفیه را دچار مشکل می‌کند؛ بنابراین در هنگام خانه‌تکانی بهتر است که از مواد شوینده استفاده نشود. همچنین آبی که دارای مواد شوینده و شیمیایی است را نمی‌توان برای آب دادن به گل‌ها و گیاهان استفاده کرد؛ زیرا گیاهان دچار آسیب خواهند شد؛ بنابراین مقدار زیادی آب در هنگام خانه‌تکانی به هدر می‌رود.
شستن فرش‌ها ،حیاط و تراس برای خانه‌تکانی
یکی دیگر از موارد مهم در هنگام خانه‌تکانی، شستن فرش و پرده‌ها است. بهتر است که در خانه این کار را انجام ندهید و فرش‌های خود را به قالی‌شویی‌ها بسپارید. در بیشتر قالی‌شویی‌ها از آب‌های تصفیه نشده‌ای استفاده می‌شود که باعث هدر رفت آب تصفیه شده نمی‌شود. پس تا جای ممکن از شستن فرش و پرده‌ها در منازل جلوگیری کنید.
از دیگر مواردی که شاید در خانه‌تکانی بیشتر به چشم بخورد، شستن حیاط و بالکن‌های خانه با آب است. استفاده از آب به‌عنوان جارو برای تمیز کردن این مکان‌ها کار اشتباهی است. در کشور ما که کم‌آبی بسیار زیادی به چشم می‌خورد، رعایت همین نکات کوچک موجب ذخیره‌سازی مقدار زیادی آب می‌شود.
از ماشین لباسشویی‌های جدید برای صرفه‌جویی در مصرف آب استفاده کنید
یکی دیگر از برنامه‌های خانه‌تکانی شست‌وشوی لباس است. بهتر است که با برنامه‌ها و تنظیمات فنی لباسشویی آشنایی پیدا کنید تا مدت‌زمان شست‌وشو را تنظیم نمایید. همچنین از مصرف بالای آب در هنگام شستن لباس جلوگیری کنید. دقت کنید که در هنگام خرید ماشین لباسشویی، از لباسشویی‌هایی با ظرفیت بالا استفاده کنید. ماشین لباسشویی‌های جدید در هر بار مصرف حدود 7 گالن آب را مصرف می‌کنند. در حالی که لباسشویی‌های قدیمی در هر بار مصرف حدود 54 گالن آب را مصرف می‌کنند. پس با خریدن لباسشویی‌های جدید در مصرف و هدر رفتن آب صرفه‌جویی کنید.
مصرف شوینده‌ها را به حداقل برسانید
همان‌طور که بالاتر هم گفتیم، استفاده از شوینده‌های قوی مانند وایتکس و سفیدکننده در زمان خانه‌تکانی مرسوم است. استفاده از این نوع مواد شوینده نیاز به آبکشی بسیار زیادی دارد و علاوه بر آن برای سیستم تنفسی نیز بسیار مضر است. استفاده بی‌رویه از این نوع مواد شوینده موجب هدر رفتن مقدار زیادی آب می‌شود. همچنین کسانی که بیماری آسم یا مشکلات ریوی و تنفسی دارند، نیز با استفاده از وایتکس و مواد سفیدکننده، سلامت خود را به خطر می‌اندازند. بهتر است که استفاده از شوینده‌های قوی را به حداقل برسانید یا از شوینده‌هایی استفاده کنید که نیاز به آبکشی فراوانی نداشته باشند و با پسماند آب آن بتوانید، گل و گیاهان را آبیاری کنید.
چک کردن شیرآلات خانه فراموش نکنید
از دیگر مواردی که همه‌ساله موجب هدر رفتن مقدار زیادی آب می‌شود، خراب بودن شیرآلات است. در هنگام خانه‌تکانی سرویس و تعمیر کردن شیرآلات را فراموش نکنید. با همین کار از هدر رفتن مقدار زیادی آب تصفیه‌شده به فاضلاب جلوگیری خواهید کرد. ممکن است که به دلیل مشغله‌های زیادی که افراد دارند، در طول سال وقت نکنند تا این شیرها را چک کنند؛ بنابراین در هنگام خانه‌تکانی بهترین فرصت برای سرویس کردن و تعمیرات شیرآلات خانه است.
نحوه شست‌وشوی درست را بیاموزید
روش صحیح شست‌وشوی ظرف بدین گونه است که باید ظروف هم‌جنس و یک شکل را باهم بشویید. شست‌وشوی ظروف باید با کمترین مقدار آب و مواد شوینده که غلظت کمی داشته باشد، انجام شود. همچنین اگر قصد شستن دیوارهای خانه را دارید، بهتر است که از شامپو فرش و دستمال تمیز استفاده کنید. سرویس‌های بهداشتی و حمام را با حداقل آب ممکن بشویید. همچنین شیشه‌های خانه را به هیچ وجه با آب نشویید. بهترین روش شستن شیشه‌ها به کمک شیشه‌پاک‌کن و دستمال و روزنامه است.
فرهنگ استفاده درست از آب را بیاموزیم
درنهایت مهم‌ترین نکته‌ای که وجود دارد این است که کاهش مصرف آب نیاز به امکانات زیادی ندارد، بلکه نیاز به فرهنگ‌سازی درستی دارد. سعی کنید که در سنین کودکی این فرهنگ‌سازی را به کودکانتان یاد دهید تا از مصرف بی‌رویه آب جلوگیری کنند. از آنجایی که هرساله در ماه اسفند مقدار مصرف آب تا حد بسیار زیادی افزایش می‌یابد، سعی کنید که تمام مراحل خانه‌تکانی را به روزهای آخر سال موکول نکنید. می‌توانید در طول ماه و به‌تناوب این کار را انجام دهید. پیشنهاد می کنیم مقاله صرفه جویی آب در مصارف خانگی را مطالعه کنید.
سخن پایانی
در این مقاله از البرزمخزن در خصوص نحوه مدیریت آب در خانه‌تکانی صحبت کردیم. یکی از رسومات مهم ایرانیان قبل از فرارسیدن عید نوروز، خانه‌تکانی است. در خانه‌تکانی معمولاً تمامی ظروف و فرش و پرده‌ها شسته می‌شود و به‌واسطه همین شست‌وشوی زیاد، مقدار زیادی آب به هدر می‌رود. برای جلوگیری از هدر رفتن آب بهتر است که نحوه درست شست‌وشو را یاد بگیرید. به‌طور مثال بهترین روش شستن شیشه‌ها، استفاده از شیشه‌پاک‌کن و دستمال است. همچنین استفاده از مواد شوینده را در هنگام خانه‌تکانی به حداقل برسانید؛ زیرا مواد شوینده قوی نیاز به آبکشی فراوانی دارند و آب پسماند آن نیز برای آبیاری گل و گیاهان بسیار مضر است.
مخزن 500 لیتری؛ مخزن 1000 لیتری؛ مخزن 2000 لیتری؛ مخزن 3000 لیتری؛ مخزن 5000 لیتری؛ مخزن افقی؛ مخزن عمودی؛ مخزن آب
